193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde, her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtildikten sonra, ticari kazancın, Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve Gelir Vergisi Kanununda yazılı gerçek (Bilânço veya işletme  hesabı esası) veya basit usullere göre tespit edileceği hükme bağlanmıştır.

 

Diğer taraftan, aynı Kanunun 46 ncı maddesinde;

Ortaklarından birisi gerçek usule göre gelir vergisine tabi bulunan ortaklıklarda, diğer ortakların ticari kazancı da gerçek usulde tespit olunur…” hükmü yer almaktadır.

Ve yine 46 ncı maddeye göre

“47 ve 48 inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur.

Hükmü yer almaktadır

Madde 47 :

Basit usule  tabi olmanın genel şartları şunlardır

1. Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak (işinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde iş sahibinin dul eşi veya küçük çocuklar, namına işe devam olunduğu takdirde, bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz).

2.  İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde  (5.500 TL), diğer yerlerde  (3.800 TL)aşmamak.

3. Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde Gelir Vergisine tabi olmamak.

2 ve 3 numaralı bent hükümleri öteden beri işe devam edenlerde takvim yılı başındaki, yeniden işe başlayanlarda ise işe başlama tarihindeki duruma göre uygulanır.

Madde 48 :

Basit usule tabi olmanın özel şartları şunlardır

1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarının (77.000 TL) veya yıllık satışları tutarının  (110.000 TL) aşmaması

2. Bir numaralı bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatının (38.000 TL) aşmaması,

3. Bir ve iki  numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının ı (77.000 TL) aşmaması,

Buna göre; ticari taksi işletmeciliği faaliyeti yanında, başka bir taksiye ortak olmak suretiyle iki araçla faaliyette bulunulması, Gelir Vergisi Kanununun 47 nci maddesinde yazılı “kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak” şartının ihlali anlamına geleceğinden, basit usul mükellefiyeti söz konusu değildir.

Öte yandan, diğer ortak tek bir ticari taksi işletse ve kendi başına dikkate alınsaydı basit usulden faydalanabilecek olaysa bile ortaklıktan dolayı  “Ortaklarından birisi gerçek usule göre gelir vergisine tabi bulunan ortaklıklarda, diğer ortakların ticari kazancı da gerçek usulde tespit olunur.” hükmü uyarınca gerçek usulde vergilendirileceği tabiidir.