AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin, sosyal medyaya ilişkin düzenlemeleri içeren kanun teklifini TBMM Başkanlığına sunduklarını açıkladı.

Meclis’te bir basın toplantısı düzenleyen Zengin, “Kanunda ‘sosyal ağ sağlayıcı’ tanımı yapıyoruz. Bu sağlayıcıların Türkiye'de bir merkez oluşturmalarını istiyoruz. Soruşturma ve kovuşturmaya imkan veren düzenleme yapacağız. Muhataplık oluşturmaya çalışıyoruz" dedi.

Zengin "Bizim birinci önceliğimiz asla sosyal ağ sağlayıcılarının kapanması değil. Hayatımızdaki yerinin farkındayız. Ne kadar çok kullanımda olduğunun farkındayız. Ama bu manada özgürlüklerle, hak ve hukuk arasında bir denge kurmaya çalışırken, kademelendirilmiş bir yaptırım silsilesi var" diye koştu.

Zengin "Sosyal medyadaki hakarete, küfre, bu medya aracılığıyla yapılan tacizlere son vermeyi hedefliyoruz" dedi.

"Günlük erişimi 1 milyondan fazla olan sosyal ağ sağlayıcılarına ilave sorumluluklar getiriyoruz" diyen Zengin, Türkiye'de temsilci bulundurmayı kabul etmeyen sosyal ağ platformlarına uygulanacak 5 aşamalı yaptırım sürecini de açıkladı.

"Şirketlere sorumluluk getiriyoruz"

Zengin'in açıklamalarından satırbaşları şöyle:

* Sosyal medya ile ilgili sosyal ağ düzenleyici şirketler yurt dışında. Bizim yaptığımız düzenleme ile bu şirketlere sorumluluk getiriyoruz.

* Yeni oluşan yaşam alanıyla ilgili düzenleme içerisinde. Fransa’da Almanya’da Amerika’da arayışlar var. Sosyal medya ile ilgili hukuk düzenlemeleri uluslararası standarda gelmedi.

* Hakarete, tacize son vermeyi hedefliyoruz.

* 5651 sayılı kanun içinde Sosyal ağ sağlayıcı tanımı yapıyoruz. Türkiye’de bir merkez oluşturmalarını temsilci belirlemelerin istiyoruz. Hedeflediğimiz şey soruşturmaya ve kovuşturmaya imkan verecek bir düzenleme yapacağız.

* Bu düzenlemeyi yaparken birinci önceliğimiz özgürlükler. Bütün dünya sosyal medya ile ilgili bir arayış içinde. Her ülke düzenlemeler yapıyor.

* Şikayetlerde 6 aylık süre içinde raporlama istenecek. Bu bir zorunluluk.

* Günlük erişimi 1 milyondan fazla olan sosyal ağ sağlayıcılarına ilave sorumluluklar getiriyoruz. Bir temsilci olacak. Gerçek kişi de olabilir tüzel kişi de olabilir. Gerçek kişi olacaksa Türk vatandaşı olmalı.

* Eğer kişinin mahkemeye gitmeksizin kişilik haklarıyla ilgili bir ihlal olduğunu düşünüyorsa bir başvuru mekanizması bu temsilciliğe başvurmak ve beklediğimiz şey 48 saat içinde bu temsilciden bir cevap verilmesini bekliyoruz.

* Mümkün olduğunca kullanıcıların verilerini Türkiye'de bulundurmalarını teşvik etmek istiyoruz.

Yaptırım süreci

* Eğer temsilci bulundurma yükümlülüğünü yerin getirmezlerse 5 aşamalı yaptırım süreci var. Birinci aşama 10 milyon lira para cezası ve 30 günlük bekleme süresi. Yerine gelmezse 2. aşamada 30 milyon para cezası. Üçüncü aşamaya geldiğimizde 3 aylık reklam vermeme cezası. Bu da yerine getirilmezse kurum başkanlığı sulh ceza hakimliğine başvurarak yüzde 50 bant daralma sonrasında ise yüzde 90 bant daraltma cezası verilebilecek.

* Bant daralma kararı verilirse erişim sağlayıcılar da 4 saat içinde bu kararı yerine getirmekle mükellef olacaklar.

*Ağ sağlayıcısından zararın tazmini istenebilecek.

* Kişilik hakkı ihlalinde 5 milyon TL ceza uygulanacak.

* Hak ihlalinde temsilciye başvuru mekanizması olacak.

* Sosyal ağlarda 'unutulma hakkı' olacak.

 

Sosyal ağ sağlayıcı tanımlaması

Madde 1: 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.

“(s) Sosyal ağ sağlayıcı: Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişileri,”

Gerekçesi: Gelişen teknoloji ve sosyal ağların kullanımındaki yaygınlaşma dikkate alındığında, 5651 sayılı Kanunda yer alan içerik, yer ve erişim sağlayıcılarından farklı olarak özel düzenleme yapılmasına ihtiyaç olduğundan madde ile, sosyal ağ sağlayıcılara ilişkin yeni bir tanımlama yapılmaktadır. Bu kapsamda, kullanıcıların internet ortamında sosyal etkileşim amacıyla metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkan sağlayan gerçek veya tüzel kişiler, sosyal ağ sağlayıcı olarak tanımlanmıştır. Bu tanımla, kullanıcılar tarafından yoğunlukla tercih edilen sosyal ağlara Kanunda ayrıca yer verilmiş olacaktır.

Muhatabın yurtdışında bulunması hali

Madde 2: 5651 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(5) Bu Kanun kapsamında verilen idari para cezaları, muhatabın yurtdışında bulunması halinde Kurum tarafından doğrudan muhataba üçüncü fıkradaki usulle de bildirilebilir. Bu bildirim 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre yapılan tebligat hükmündedir. Bu bildirimin yapıldığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebligat yapılmış sayılır.”

Gerekçesi: Kamu kurulularınca muhataplara yapılacak bildirimler 7201 sayılı Tebligat Kanun hükümleri uyarınca tebliğ edilmektedir. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu da bu kapsamda olmakla birlikte internet aktörlerinin çoğunlukla yurtdışında bulunması ve internet ortamındaki iletişimin e-posta ve benzeri dijital iletişim yöntemleriyle yapılmasının yaygın olması dikkate alındığında klasik tebligat usulünün internet aktörleri ile irtibatı zorlaştırdığı ve ihtiyacı karşılamadığı görülmektedir. Nitekim 2014 yılında yapılan düzenleme ile 5651 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine elektronik posta ve diğer iletişim araçlarıyla bildirim yapma imkanı getirilmiştir. Süreç içinde bu bildirimlerin geçerli tebligat olmadığına ilişkin yapılan itirazlar, ilk derece yargı mercileri ile Danıştay tarafından incelenmiş ve internet ortamına yönelik özel bildirim usulü tebligat hükmünde kabul edilmiştir. Diğer taraftan idari yaptırım kararlarının muhataba tebliği Kabahatler Kanunu uyarınca 7201 sayılı Kanuna göre yapılacağından, 5651 sayılı Kanun kapsamında verilen idari para cezalarının muhatabının yurtdışında bulunması halinde kendine özgü bir usulde bildirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Bu kapsamda madde ile, Kanun kapsamında verilen idari para cezalarının, muhatabın yurt dışında bulunması halinde Kurum tarafından doğrudan doğruya muhataba üçüncü fıkradaki usulle de bildirilebileceği ve bu bildirimin 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre yapılan tebligat hükmünde olduğu hüküm altına alınmaktadır.

Bildirimde bulunmayana ceza 

Madde 3: 5651 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “on bin Türk Lirasından yüz bin Türk Lirasına” ibaresi “bir milyon Türk Lirasından on milyon Türk Lirasına” şeklinde değiştirilmiştir.

Gerekçesi: 5651 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer sağlayıcıların yükümlülükleri düzenlenmektedir. Maddenin altıncı fıkrasında yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya Kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında on bin Türk Lirasından yüz bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır. Yapılan düzenleme ile yükümlülüğünü yerine getirmeyen yer sağlayıcılar bakımından caydırıcılığın sağlanmasını teminen verilecek idari para cezasının artırılması öngörülmektedir. Bu kapsamda yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya Kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında bir milyon Türk Lirasından on milyon Türk Lirasına kadar idari para cezası verilebilecektir.

İçeriğin çıkartılması ve engellenmesi

Madde 4: 5651 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin başlığı “İçeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi kararları ile yerine getirilmesi” şeklinde, birinci fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesine” ibaresi “içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine” şeklinde,

İkinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “Erişimin engellenmesi” ibaresi “İçeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde, ikinci ve altıncı cümlelerinde yer alan “erişimin engellenmesine” ibareleri “içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine” şeklinde,

Üçüncü fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesi” ibaresi “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde, dördüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “erişimin engellenmesi” ibaresi “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde, ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde, beşinci fıkrasında yer alan “Erişimin engellenmesi” ibaresi “İçeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde,

altıncı fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesi” ibaresi “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde, yedinci fıkrasının birinci ve ikinci cümlelerinde yer alan “erişimin engellenmesi” ibareleri “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde,

Sekizinci fıkrasının birinci ve ikinci cümlelerinde yer alan “erişimin engellenmesi” ibareleri “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde, onuncu fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmeyen” ibaresi “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmeyen içerik,” şeklinde, onbirinci fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesi” ibaresi “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde, “erişim sağlayıcısına” ibaresi “ilgili içerik, yer ve erişim sağlayıcısına” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkraya “yirmidört saat içinde” ibaresinden sonra gelmek üzere “erişim sağlayıcı tarafından” ibaresi eklenmiştir.

“Bu karar, ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcısına bildirilerek gereğinin yerine getirilmesi istenir.”

Gerekçesi: 5651 sayılı Kanunun 8'inci maddesinde internet ortamında yapılan ve içeriği maddede yer alan; çocukların cinsel istismarı, fuhuş, kumar ve uyuşturucu kullanılmasını kolaylaştırma gibi suçları oluşturan yayınlarla mücadele kapsamında erişimin engellenmesi kararı verilebileceği düzenlenmektedir. Erişimin engellenmesi kararları erişim sağlayıcılar tarafından mevcut teknik imkan ve kabiliyetler çerçevesinde yerine getirilmektedir. Yapılan düzenleme ile, suç oluşturan kısmi içeriğin çıkarılmasının mümkün olduğu durumlarda, erişimin engellenmesi kararı yerine içeriğin çıkarılması kararının verilmesi imkanı sağlanarak aynı internet sitesinde yer alan ve suç oluşturmayan içerikler yönünden ifade ve haber alma özgürlüğü daha da güvenceli hale getirilmektedir. Bu çerçevede içeriğin çıkarılması kararları, erişim sağlayıcılar tarafından değil içerik ve yer sağlayıcılar tarafından yerine getirilebileceğinden bu kararların içerik ve yer sağlayıcılara gönderilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

İstekler en geç 4 saat içinde yerine getirilecek

Madde 5: 5651 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “içeriğe erişimin engellenmesini” ibaresi “içeriğin çıkarılmasını ve/veya erişimin engellenmesini” şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesine” ibaresi “içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine” şeklinde, beşinci fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesi” ibaresi “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde, sekizinci fıkrası aşağıdaki şekilde ve dokuzuncu fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesi” ibaresi “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde değiştirilmiş, maddeye dokuzuncu fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki onuncu fıkra eklenmiş, mevcut onuncu fıkra buna göre teselsül ettirilmiş ve aynı fıkrada yer alan “sorumlu kişi” ibaresi “içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları” şeklinde değiştirilmiştir.

“(8) Birlik tarafından ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının gereği derhâl, en geç dört saat içinde ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir.”

“(İÜ) İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi durumunda hâkim tarafından, başvuranın adının bu madde kapsamındaki karara konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verilebilir. Kararda, Birlik tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı gösterilir.”

Gerekçesi: Aynı internet sitesinde yer alan ve suç oluşturmayan içerikler yönünden ifade ve haber alma özgürlüğünün daha da güvenceli hale getirilmesi amacıyla 8'inci maddede içeriğin çıkarılması kararı verme imkanı getirilmiştir. Madde ile, kişilik haklarının ihlal edilmesi halinde erişimin engellenmesi kararı verilmesini düzenleyen 9'uncu madde yönünden de içeriğin çıkarılması kararı verilmesine imkan sağlanmaktadır.

Diğer taraftan maddeye eklenen onuncu fıkra ile; kişilik haklarının daha etkin korunmasına yönelik düzenleme yapılmaktadır. Kişilik haklarının ihlaline konu olan içerikler veya bağlantıları arama motorları tarafından listelenmekte ve kullanıcıların bu içeriklere erişimine kolaylık sağlanmaktadır. Yetkili makamlarca erişimin engellenmesine karar verilip bu karar uygulanmasına rağmen arama motorları listelerinde bu içeriklerle hakkı ihlal edilen kişilerin ilişkilendirilmesi devam ettiğinden mağduriyet tam anlamıyla giderilememektedir. Düzenlemeyle, 9'uncu madde uyarınca kişilik haklarının ihlali durumunda verilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararlarının yanı sıra kişilik haklarını ihlal edici içerikler ile başvurucunun adının ilişkilendirilmemesi kararı verilmesine imkan sağlanmaktadır. Böylece, arama motorları tarafından başvurucunun adı ile ihlale konu içeriğin ilişkilendirilmemesi sağlanarak kişilik haklarının daha etkin korunması sağlanacaktır.

Temsilci bulundurma zorunluluğu

Madde 6: 5651 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“EK MADDE 4- (1) Türkiye'den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı; Kurum, Birlik, adli veya idari makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi ve kişiler tarafından bu Kanun kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması ve bu Kanun kapsamındaki diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesini temin için yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirler ve bu kişinin iletişim bilgilerine kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yer verir. Sosyal ağ sağlayıcı bu kişinin kimlik ve iletişim bilgilerini Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması zorunludur.

(2) Birinci fıkrada düzenlenen temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya, Kurum tarafından bildirimde bulunulur. Bildirimden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde sosyal ağ sağlayıcıya Başkan tarafından on milyon Türk Lirası idari para cezası verilir. Verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde otuz milyon Türk Lirası daha idari para cezası verilir. İkinci kez verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde Başkan tarafından Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanır, bu kapsamda yeni sözleşme kurulamaz ve buna ilişkin para transferi yapılamaz. Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren üç ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde Başkan, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde elli oranında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir. Başvurunun kabulüne ilişkin hâkim kararının uygulanmasından itibaren otuz gün içinde söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde Başkan, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranına kadar daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir. Hâkim ikinci başvuru üzerine vereceği kararında, yüzde elliden düşük olmamak kaydıyla, sunulan hizmetin niteliğini de dikkate alarak daha düşük bir oran belirleyebilir. Bu kararlara karşı Başkan tarafından 5271 sayılı Kanun hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir. Hâkim tarafından verilen kararlar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere Kuruma gönderilir. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhâl ve en geç dört saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilir. Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde; verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilir, reklam yasağı kaldırılır ve hâkim kararları kendiliğinden hükümsüz kalır. İnternet trafiği bant genişliğine yapılan müdahalenin sona erdirilmesi için erişim sağlayıcılara Kurum tarafından bildirim yapılır.

(3) Türkiye'den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, 9 ve 9/A maddeleri kapsamındaki içeriklere yönelik olarak kişiler tarafından yapılacak başvurulara, başvurudan itibaren en geç 48 saat içinde olumlu ya da olumsuz cevap vermekle yükümlüdür. Olumsuz cevaplar gerekçeli olarak verilir.

(4) Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına ve üçüncü fıkra kapsamındaki başvurulara ilişkin istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe hazırlanmış raporları altı aylık dönemlerle Kuruma bildirir. Üçüncü fıkra kapsamındaki başvurulara ilişkin rapor, kişisel verilerden arındırılmak suretiyle sosyal ağ sağlayıcının kendi internet sitesinde de yayınlanır.

(5) Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alır.

(6) Üçüncü fıkradaki yükümlülüğü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya beş milyon Türk Lirası, dördüncü fıkradaki yükümlülüğü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya ise on milyon Türk lirası idari para cezası Başkan tarafından verilir.

(7) Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar hakkında 8 ve 8/A maddeleri kapsamında verilecek olan idari para cezaları bir milyon Türk Lirası olarak, 8 ve 9'uncu maddeleri kapsamında verilecek olan adli para cezaları ise elli bin gün olarak verilir. Söz konusu ihlallerin bir yıl içerisinde her bir tekrarında cezalar bir kat artırılarak uygulanır.

(8) Hukuka aykırılığı hâkim veya mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin sosyal ağ sağlayıcıya bildirilmesi durumunda, bildirime rağmen 24 saat içinde içeriği çıkarmayan veya erişimi engellemeyen sosyal ağ sağlayıcı, doğan zararların tazmin edilmesinden sorumludur. Bu hukuki sorumluluğun işletilmesi için içerik sağlayıcının sorumluluğuna gidilmesi veya içerik sağlayıcıya dava açılması şartı aranmaz.

(9) Bu maddenin uygulanmasında sosyal ağ sağlayıcının yükümlülükleri, içerik veya yer sağlayıcısı olmasından doğan sorumluluk ve yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.

(10) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.”

Gerekçesi: Sosyal ağların kullanımındaki yaygınlaşmaya bağlı olarak kullanıcıların bu mecralarda karşılaştığı sorunlar artış göstermekte ve çeşitlenmektedir. Bu sorunların çözümüne yönelik olarak kullanıcıların başvurularında ve yetkili mercilerin bildirimlerinde ilgili sosyal ağa ilişkin muhatabın olmaması nedeniyle etkili sonuç alınamamakta ve mağduriyetler yaşanmaktadır. Yapılan düzenlemeyle, kullanıcılar ve yetkili merciler ile sosyal ağ sağlayıcılar arasında muhataplık ilişkisi sağlanmak suretiyle kişilik haklarının korunmasına yönelik daha etkin bir mekanizmanın oluşturulması amaçlanmaktadır.

Maddenin birinci fıkrası ile, Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıların yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemesi öngörülmektedir. Bu temsilci, kişiler tarafından özel hayatın gizliliğinin ve kişilik haklarının ihlali kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması ve yetkili makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin sağlanması amacıyla görev yapacaktır.

Maddenin ikinci fıkrası ile, temsilci belirlemeye ilişkin yapılan bildirime rağmen temsilci belirleme yükümlülüğünün yerine getirilmemesi durumunda uygulanacak müeyyideler belirlenmektedir. Bu müeyyideler belirlenirken kişilerin temel hak ve özgürlerinin korunması bakımından Devletin pozitif yükümlülüğü ile sosyal ağ sağlayıcıların bireylere sunduğu hizmetin devamlılığı arasında denge kurulması gözetilerek kademeli ve yargı denetimine açık bir usul tercih edilmiştir. Bu kapsamda iki aşamalı idari para cezası, devamında reklam yasağı ve iki aşamalı internet trafiği bant genişliğinin daraltılması öngörülmektedir. Sosyal ağ sağlayıcının yapılan bildirimlere, tanınan sürelere, verilen idari para cezalarına ve reklam yasağına rağmen temsilci belirleme yükümlülüğünü yerine getirmemekteki tutumunda ısrar etmesi durumunda, hakim kararıyla sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin birincide yüzde elli oranında, İkincide yüzde elli ila yüzde doksan oranı aralığında daraltılabilmesi düzenlenmektedir. İkinci kez verilecek bant daraltma kararında sosyal ağ sağlayıcı tarafından verilen hizmetin niteliğine göre ölçülü ve ulaşılmak istenen amaçla uyumlu bir oran belirlenecektir.

Maddenin üçüncü fıkrası ile, Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılara, kişilik haklarının ihlali ve özel hayatın gizliliğinin ihlali durumunda kişiler tarafından yapılacak başvuruları cevaplandırılması için 48 saat süre verilmesi öngörülmektedir. Verilecek cevapların olumsuz olması halinde sosyal ağ sağlayıcıya gerekçe gösterme zorunluluğu getirilmektedir. Böylece 9 ve 9/A maddeleri kapsamındaki hakları ihlal eden içeriklerle mücadele bakımından sosyal ağ sağlayıcılara yönelik olarak etkin öz denetim mekanizması oluşturulmaktadır.

Maddenin dördüncü fıkrası ile, Türkiye’den günlük erişimi bir milyonun üzerinde olan sosyal ağ sağlayıcıların; adli ve idari merci kararları ile kullanıcıların taleplerini hangi oranda ve ne kadar sürede yerine getirdiğinin tespiti için istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren raporları altı aylık dönemlerle Türkçe olarak hazırlama ve Kuruma bildirme yükümlülüğü getirilmektedir. Ayrıca kamuoyunun aydınlatılması ve şeffaflığın sağlanması amacıyla, kişilik hakları ile özel hayatın gizliliğinin ihlali durumunda kişiler tarafından yapılan başvuruların sonuçlarına ilişkin hazırlanan rapor, kişisel verilerden arındırılarak kendi internet sitesinde kamuoyuyla paylaşılacaktır.

Maddenin beşinci fıkrası ile, Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıların, Türkiye’deki kullanıcılarının verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri almaları düzenlenmektedir.

Maddenin altıncı ve yedinci fıkralarında sosyal ağ sağlayıcıların yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi durumunda tatbik edilecek yaptırımlar düzenlenmektedir

Maddenin sekizinci fıkrası ile, sosyal ağ sağlayıcıların hukuki sorumlulukları düzenlenmektedir. Hukuka aykırılığı hâkim veya mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin, sosyal ağ sağlayıcıya bildirilmesine rağmen 24 saat içinde içeriğin çıkarılmaması veya erişimin engellenmemesinden doğan zararların tazmin edilmesinde sosyal ağ sağlayıcıların sorumluluk hali düzenlenmektedir. Sosyal ağ sağlayıcının sorumluluğunun internetin yapısına ve doğasına uygun olarak düzenlemesi ile hukuka aykırılığı tespit edilen içeriklere ilişkin yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcının da doğrudan sorumlu tutulması öngörülmektedir.

Maddenin dokuzuncu fıkrası ile, sosyal ağ sağlayıcının bu madde kapsamındaki yükümlülüklerinin, içerik ve yer sağlayıcıya ilişkin Kanunun diğer maddelerinde yer alan yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacağı düzenlenmektedir.

Maddenin onuncu fıkrası ile, maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından belirleneceği hüküm altına alınmaktadır.

İlk raporlar Ocak 2021'de

Madde 7:- 5651 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

"Geçici madde 5- (1) Sosyal ağ sağlayıcılar, ek 4 üncü maddenin;

a) Üçüncü fıkrası kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek üzere üç ay içinde gerekli çalışmaları tamamlar.

b)  Dördüncü fıkrası kapsamındaki yükümlülükleri uyarınca hazırlayacakları ilk raporlarını, 2021 yılı Ocak ayında Kuruma bildirir ve internet sitesinde yayınlar.”

Gerekçesi: Madde ile, Teklifle 5651 sayılı Kanuna eklenmesi öngörülen ek 4 üncü madde kapsamında sosyal ağ sağlayıcılara getirilen bazı yükümlülüklere ilişkin geçiş hükmü düzenlenmektedir.

Madde 8: Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 9: Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.